8.ZELULA AMAK

ZELULA AMAK

1. Zein da zelula amen sailkapena jatorriaren arabera?. Zehaztu ze jatorri duen bakoitzak.

• Bi tardeetan sailkatzen dira:

• Enbrionarioak: hauek enbrioietatik datozte eta donazio bitartez egiten da
• Helduak: jatorrizko zelula bereziak dira organoetan

2. Zein dira garapen enbrionarioaren lehenengo bi faseak?. Zein zelula ama lor daiteke fase bakoitzean?

• Lehenengo fasea: dilatazio fasea,luzeena umetokiko irteera pixkanaka irekitzen joaten da.
• Bigarren fasea: egozte sistema, umea amaren baginatik ateratzen da.

3. Zein da zelula amen sailkapena,sor ditzakeen zelulen arabera? azaldu zer sortu ditzakeen zelula ama bakoitzak?

• Zelula ama totipotenteak: hazi daitezkeen eta organismo oso bat eratu dezaketen zelula amak dira.
• Zelula ama pluripotenteak: organismo oso bat eratu ezin duten arren, beste edozein zelula motak ekoiztu ditzaketenak .
• .Zelula ama multipotenteak: bakarrik bere ataleko zelula motak ekoiztu ditzaketenak
• Zelula ama unipotenteak: bakarrik zelula mota bat ekoiztu ditzaketenak .

4. Nola lortzen dira zelula ama enbrionarioak?

• Blastozitoko masa zelularretik lortzen da.
• Zilbor hestetik, hezur muinetan eta likido amniotiko lor daitezke, baina orain baita gantzetan ere

5. Nola lortzen dire zelula ama helduak?

• Zelula ama helduek, enbrioiaren garapenean, haur jaio berri batean, haurretan eta helduetan aurkitzen dira.
• Arefesis makina batekin

6. Nola lortzen dira zelula ama induzituak edo IPS zelulak?

• Zelula ama pluripotenteak dira, hau da, beste edozein motako zelulak sor ditzakete. IPS zelulak lehenengo aldiz 2006 urtean lortu ziren, arratoien zeluletatik, eta 2007.urtean, giza zelulei esker.

7. Zertarako erabiltzen dira zelula amak?

• Transplantatzeko adibidez pertsona bat behar badu muina tumore bat duelako  honekin salba ahal ditzake. Edo organo zatiak regeneratu daitezke.

8. 2006. urtean inauguratu zen Donostian estatuko zelula ama helduen lehenengo bankua. Zer egiten da banku horretan?

• Zentroan sortutako zelulak laborategietara, hospitaletara eta abar bidaltzen dituzte, beste aldetik baimena lortzean frogak egingo dituzte larruazala bersortzeko

9. Zein arazo etiko ekartzen du zelula amekin ikertzea?

• Gehienetan enbrioian gertazen da arazoa, askotan enbrionarioarekin lan egiten delako eta askotan apurtu behar dira.